Historia najnowsza naszej placówki wiąże się bezpośrednio z tym budynkiem przy ulicy Szkolnej 5, ale w głębszej perspektywie sięga wielu lat wstecz.

    Początki Szkoły Podstawowej nr 1 w Opolu Lubelskim to rok 1915, kiedy to zarząd opolskiej gminy uruchomił dwuklasową szkołę, która po pięciu latach stała się siedmioklasową szkołą powszechną. Mieściła się ona w różnych punktach miasta, w wynajętych prywatnych budynkach. Szkoła liczyła wtedy 26 oddziałów. Placówka od początku zajmowała niezwykłe miejsce w lokalnym środowisku. Wyrosła przecież z marzeń tutejszych mieszkańców i dzięki ich wytrwałości.

    Decyzją władz szkolnych z dnia 1 lipca 1933 r. na wniosek ówczesnego kierownika szkoły Franciszka Pyrki podzielono ja na dwie siedmioklasowe szkoły: Nr 1 i Nr 2. Każda liczyła po 700 uczniów.

    W latach 1937/1938 przy wydatnej pomocy społeczeństwa miasta wybudowano nowy budynek przy ulicy Kolejowej, do którego przeniesiono obie szkoły. Wybuch wojny w roku 1939 na rok przerwał pracę szkoły. Uczniowie wrócili do niej dopiero 1 września 1940 roku. Praca szkoły podczas okupacji niemieckiej odbywała się jednak w bardzo trudnych warunkach, zabroniono nauki historii, a nauka pozostałych przedmiotów odbywała się w bardzo okrojonej formie.

    Właściwą naukę wznowiono dopiero w roku 1945 staraniem m.in. wspomnianego już Franciszka Pyrki. W czasie uczyło się w niej 305 dzieci w sześciu oddziałach i pięciu salach lekcyjnych.

    W roku szkolnym 1962/63 Szkoła Podstawowa nr 1 została jedynym właścicielem i użytkownikiem budynku przy ulicy Kolejowej.

    W kolejnych dekadach sukcesywnie przybywało uczniów, rosła liczba oddziałów. Budynek i warunki nauczania odbiegały coraz bardziej od ówczesnych norm i standardów. W związku z tym podjęto starania o wybudowanie nowego obiektu. Decyzja ówczesnych władz terytorialnych w połowie lat 80 rozpoczęto budowę nowych obiektów szkolnych przy ulicy Szkolnej. Budowę ukończono w roku 1989. Okres wakacji tego właśnie roku upłynął na przygotowaniach do przeprowadzki ze starej szkoły do nowego budynku. Nauczyciele, rodzice i uczniowie z wielkim zaangażowaniem i zapałem przygotowywali, porządkowali, dopieszczali i urządzali pomieszczenia nowej szkoły do pracy w nowym roku szkolnym. A wszystko pod czujnym okiem nowej dyrekcji: Pani Czesławy Płaskocińskiej i jej zastępczyń – Pani Jadwigi Kramek i Elżbiety Bogacz.

    1 września 1989 roku uroczystą Wojewódzką Inauguracją Roku Szkolnego rozpoczęto formalnie pracę w nowych obiektach szkolnych. Ogółem w 35 salach lekcyjnych w pełni wyposażonych i przestronnych rozpoczęło wtedy naukę 870 uczniów w 35 oddziałach szkolnych i 42 dzieci w 2 oddziałach przedszkolnych. Zatrudnienie w nowej „jedynce” znalazło 59 nauczycieli, z których 19 pracuje do dnia dzisiejszego.

    W chwili otwarcia szkoła nie posiadała niestety obiektów sportowych z bardzo prozaicznego powodu, zabrakło środków finansowych na ich dokończenie. Dzięki jednak ogromnemu uporowi i determinacji ówczesnego burmistrza Eugeniusza Fijołka i odwadze Pani Dyrektor Czesławy Płaskocińskiej w latach następnych ukończono budowę części sportowej szkoły. Uroczyste oddanie segmentu sportowego: małej i dużej sali gimnastycznej nastąpiło w obecności ówczesnego Lubelskiego Kuratora Oświaty w maju 1991 roku. Wówczas był to jedyny w powiecie obiekt o kubaturze spełniającej wymogi do przeprowadzenie imprez sportowych na szczeblu co najmniej powiatowym.

    1 września 1999 roku rozpoczął się pierwszy etap reformy strukturalnej polskiej oświaty. Decyzją władz gminy, na bazie dotychczasowej szkoły podstawowej powstał Zespół Szkół nr 1 w Opolu Lubelskim, w skład którego weszła sześcioklasowa Szkoła Podstawowa nr 1 i nowy twór – Gimnazjum nr 1. Naukę w gimnazjum rozpoczęło 204 uczniów w 9 oddziałach gimnazjalnych. Uczniami naszego gimnazjum zostali również absolwenci szkół podstawowych w Skokowie, Komaszycach, Pusznie Godowskim, Niezdowie i Wandalinie.

    Od 1996 roku rozpoczęto przygotowania do podniesienia rangi szkoły w środowisku lokalnym poprzez nadanie jej imienia i ufundowanie sztandaru. Ukoronowaniem trzyletnich przygotowań była uroczystość w dniu 13 października 1999 roku, podczas której Szkoła Podstawowa nr 1 otrzymała imię Kornela Makuszyńskiego a nad głowami społeczności szkolnej załopotał sztandar ufundowany przez ówczesną Radę Rodziców symbol naszej szkolnej jedności, znak wspólnej nauki, pracy i zabawy. I to był wspaniały, niezapomniany moment, który wycisnął niejedną łzę wzruszenia w oczach uczestników uroczystości.

    Jedynka od początku swojej pracy w nowym miejscu po dziś dzień szeroko otwiera swoje podwoje dla wielu osób, szkół, zakładów pracy i instytucji dobrze służąc środowisku lokalnemu. Jest miejscem organizacji zdarzeń naukowych, sportowych czy kulturalnych – ostatnio na przykład Opolskiej Gali Tańca.

    Od roku szkolnego 1998/1999 do roku ubiegłego udostępnialiśmy swoje pomieszczenia dla słuchaczy i nauczycieli Policealnego Studium Zawodowego zorganizowanego przez Zarząd Regionalny TWP w Lublinie.

    Przez dwa lata szkolne (1999/2000 i 2000/2001) zagościł w naszym budynku duch i atmosfera uczelni wyższej. Z inicjatywy władz samorządowych i dzięki przychylności rektora ówczesnej Akademii Rolniczej w Lublinie Pana Mariana Wesołowskiego w naszej placówce znalazł swoją siedzibę zamiejscowy wydział tej znanej i cenionej lubelskiej uczelni.

    W maju 2000 roku nasza placówka była organizatorem i gospodarzem regionalnej inauguracji Dni Olimpijczyka. Dzięki tej inicjatywie Opole Lubelskie gościło polskich olimpijczyków i wybitnych sportowców, w osobach siatkarza Tomasza Wójtowicza, lekkoatlety Leszka Duneckiego, boksera Henryka Kukiera i koszykarza Andrzeja Kasprzaka.

    A kolejną ważną datą w historii najnowszej naszej placówki był rok 2004. Od października tego roku posiadamy zaszczytny tytuł „Szkoły z klasą”. Był to pozytywny wynik udziału całej społeczności szkolnej w programie zorganizowanym przez fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej pod patronatem ówczesnego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

    Od 1 września 2008 r. dzięki przychylności Pana Burmistrza Dariusza Wróbla zarówno w szkole podstawowej  jak i w gimnazjum funkcjonują klasy sportowe o profilu siatkarskim wzbogacając ofertę edukacyjną szkoły, podtrzymując tradycje sportowe środowiska lokalnego i stwarzające nowe szanse i możliwości dla naszych wychowanków.

    Od 1 września 2017 roku w wyniku kolejnej reformy oświaty nasza szkoła jest ponownie ośmioklasową Szkołą Podstawową nr 1 im. Kornela Makuszyńskiego.